Bufosława z Poczopka, czyli rzecz o żabach i ropuchach

    Do dzisiejszego posta materiałów dostarczyła mi majowa wycieczka. Pojechałam między innymi do Poczopka, gdzie staraniem wielu miłośników przyrody urządzono wspaniały ogród leśny zwany Silvarium. Ogród ten odwiedzam systematycznie od wielu lat. Wybieram się tam zazwyczaj ze znajomymi, którzy zjeżdżają do Supraśla na jednodniowe lub kilkudniowe pobyty i pragną poznać nie tylko miasto ale zwiedzić także okolicę.
     Tym razem ograniczę się do zaprezentowania Bufosławy - najpiękniejszej ropuchy w Europie a może nawet i na świecie. O samej Bufosławie nie będę pisać bowiem informację o tej tajemniczej żabie znajdziecie na zdjęciu. Napiszę natomiast o żabach i ropuchach jakie można spotkać na Podlasiu.
    Do opracowania posta wykorzystałam materiały umieszczone na tablicach poglądowych, ustawionych na terenie Sylvarium. Resztę materiału o tym niezwykłym miejscu zamieszczę w kolejnych wpisach.
    A oto Bufosława, którą swoimi sprawnymi rękoma wyczarował w głazie narzutowym mój kolega Zbyszek Wasiluk w dwa tysiące jedenastym roku.

     Żaby i ropuchy należą płazów bezogonowych (Anura). Stanowią tak jak pozostali przedstawiciele tej gromady (Amphibia) formę pośrednią pomiędzy kręgowcami morskimi i lądowymi.
    Są to zwierzęta zmiennocieplne, których temperatura ciała zmienia się wraz z temperaturą otoczenia. Nazywane są również ziemnowodnymi, co oddaje ich tryb życia. Rozpoczynają jako skrzek (jaja), z którego wylęgają się, posiadające skrzela zewnętrzne, kijanki przystosowane do wodnego trybu życia. Po jakimś czasie skrzela zmieniają się w płuca, wyrastają im nogi, odpada ogon i dotychczas wodne zwierzęta, stają się dorosłymi osobnikami przystosowanymi do życia na lądzie. Mimo to do dalszego życia potrzebują wilgoci, gdyż przez przepuszczalną skórę tracą dużo wody.
    Zarówno żaby jak i ropuchy są mięsożerne. Polują głównie na owady za pomocą długich bardzo lepkich języków. Same zaś starają się unikać prześladowców dzięki szybkim, dalekim skokom (jedynie ropuchy potrafią chodzić), które umożliwiają im silne, tylne kończyny lub truciźnie wydzielanej przez gruczoły na skórze. Jad, odznaczający się różną, w zależności od gatunku, toksycznością pojawia się wyłącznie pod wpływem dotyku.
    Przeżycie bezogonowym płazom ułatwia również maskujące ubarwienie, upodobniające je do otoczenia, któremu niekiedy towarzyszą kolory ostrzegawcze (kumak).
    W okresie godowym samce wydają głosy wzmacniane przez znajdujące się w jamie gębowej pęcherze rezonujące.
    Wygląd żab i ropuch, ich tryb życia i rzeczywista lub domniemana jadowitość, budzi niejednokrotnie w ludziach strach i odrazę.
    Zwykle życzliwiej odnosimy się do żab. Chociaż ropuchy są nie mniej przyjazne, a niejednokrotnie w swej brzydocie piękne. Warto pamiętać, że są to zwierzęta pożyteczne, ze wszech miar ważne dla równowagi środowiska przyrodniczego.
I nie tylko w lesie, na łące i bagnie, w polu i ogrodzie, ale także na drogach chrońmy tych naszych sojuszników.

    Kumak nizinny - Bombinus bombinus (rodzina Ropuszkowate - Discoglossidae) - gatunek ciepłolubny ściśle związany ze środowiskiem wodnym gdzie poluje na owady (komary, ochotki), ślimaki, a nawet na kijanki.
    Z powodu maskującego zabarwienia grzbietu, jaskrawego - odstraszającego ubarwienia i silnie trującego jadu, kumaki nie mają zbyt wielu wrogów w świecie zwierząt. Główne zagrożenie stanowi człowiek, który likwidując środowisko ich życia (małe oczka wodne) sprawia, że należą do najbardziej zagrożonych płazów w Polsce.

    Ropucha szara - Bufo bufo (rodzina Ropuchowate - Bufonidae) - największy krajowy gatunek ropuch. Samice mogą osiągać do trzynastu centymetrów długości. Środowiskiem życia ropuchy szarej są cieniste lasy liściaste, zarośla, parki i ogrody. Do wody wchodzi tylko w okresie godowym.
    Dorosłe osobniki prowadzą wieczorny i nocny tryb życia, młode polują również w ciągu dnia. Na ukrycie i zimowanie wybierają głównie nory kretów i gryzoni.
    Ich menu stanowią duże dżdżownice, ślimaki, owady a także małe kręgowce. Zjadają również stonkę ziemniaczaną.
    Ropuchy mają niewiele wrogów, najgroźniejsze są dla nich różnorakie pasożyty. Jako gatunek długowieczny dożywają nawet trzydziestu lat.

    Ropucha zielona - Bufo vividis (rodzina Ropuchowate - Bufonidae) - jeden z najładniej ubarwionych i najbardziej ciepłolubnych naszych płazów. Unika miejsc zadrzewionych. Aktywna jest głównie o zmierzchu i w nocy.
    Zarówno dzień jak i zimę spędza w różnorodnych zakamarkach naziemnych.
    Samiec wydaje wibrujące dźwięki podobne do ptasich treli.
    Poluje dość żwawo wykonując nawet krótkie skoki. Jej pokarm to głównie stawonogi, owady i pajęczaki, nie gardzi również ślimakami i dżdżownicami.
    Ropucha zielona ma wielu wrogów, wystarczy wymienić chociażby zaskrońce, sowy, lisy, kuny i tchórze.

    Rzekotka drzewna - Hyla arboreta (rodzina Rzekotkowate - Hylidae) - zwierzęta nadrzewne, wspinają się po pniach i konarach, przeskakują z liścia na liść. Potrafią w trakcie skoku łapać lecące owady. Przylgi na palcach, pokryte specjalną, lepką substancją pozwalają im utrzymać się i poruszać się po zupełnie gładkich powierzchniach.
    Zjadają głównie muchówki i błonkówki, nie omijają także niewielkich chrząszczy, skorków, pluskwiaków oraz pajęczaków.
    W okresie godowym (druga połowa kwietnia) samce odzywają się bardzo donośnie (są najgłośniejsze z naszych płazów).
    Rzekotka zimuje w szczelinach lub pod grubą warstwą liści.

    Żaba trawna - Rana temporaria (rodzina Żabowate - Ranidae) - najpospolitszy i najszerzej rozprzestrzeniony gatunek płazów bezogonowych w Polsce. Występuje głównie w wilgotnych, cienistych lasach liściastych i mieszanych, w zaroślach, na cmentarzach i w parkach oraz ogrodach.
    Dorosłe osobniki polują o zmierzchu i nocą, młodsze również w ciągu dnia. Zjadają głównie owady, pajęczaki, pierścienice i ślimaki. W ich menu zdarzają się także małe płazy.
    Głównymi wrogami żaby trawnej są lisy, jenoty, borsuki, tchórze, zaskrońce i żmije oraz drapieżne ptaki.
    Żaba trawna zimuje w wodzie, zagrzebana w liściach na dnie zbiorników wodnych.

    Żaba moczarowa - Rana arvalis (rodzina Żabowate - Ranidae) - w okresie godowym samce przybierają piękne, intensywne niebieskie zabarwienie. Najczęściej przebywają na odsłoniętych łąkach - zarówno suchych, jak i wilgotnych. Można je także spotkać w lasach grabowych, na torfowiskach i polach uprawnych.
    Polują zarówno w nocy i w dzień. Zjadają owady i pajęczaki, w mniejszym stopniu również ślimaki oraz pierścienice.
    Głównymi wrogami żab moczarowych są lisy, jenoty, borsuki, tchórze, a także zaskrońce i drapieżne ptaki.
    Zimę spędzają głównie w zakamarkach i szczelinach na lądzie, niekiedy również w wodzie.

    Żaby zielone:
    - żaba jeziorkowa - Rana lessonae
    - żaba wodna - Rana esculenta (rodzina Żabowate Ranidae)
    - żaba śmieszka - Rana ridibunda
    Zamieszkują brzegi zbiorników wodnych, świetnie skaczą i pływają.    Atakują wszystkie możliwe do złapania i połknięcia obiekty - głównie owady. Chociaż w ich menu zdarzają się również ryjówki, myszy, jaszczurki, a nawet małe zaskrońce. Nie obcy jest im kanibalizm.
    Są to zwierzęta łowne, ich okres ochronny wypada między pierwszym marca a trzydziestym pierwszym maja. Poza człowiekiem polują na nie także różne gatunki ptaków, ssaków i węże.
    Zimę spędzają w wodzie, za wyjątkiem żaby jeziornej, która najczęściej zakopuje się w ziemi.

    Na koniec dodam, że w tym roku jest znacznie mniej żab, krótko też słyszałam ich odgłosy w okresie godowym. 

 O Poczopku
* Piękno letniej przyrody zamknięte w poczopkowym Silvarium
* Poczopek - Święto brzozy ...i ja tam byłam, i sok z brzozy piłam
* Żubry żyjące na wolności w Nadleśnictwie Krynki w Puszczy Knyszyńskiej
* Silvarium w Poczopku i wspomnienie Kruszynian
* Miłość matczyna i rzecz o morderczyni, którą przed karą uchroniła Dyrektywa  ptasia
* Bufosława z Poczopka, czyli rzecz o żabach i ropuchach