sobota, 11 stycznia 2014

Katedra w Monreale - Sycylia


    Pierwszemu królowi Sycylii Rogerowi II zawdzięczamy sławną świątynię Capella Pallatina, którą zbudował w tysiąc sto trzydziestym roku na pierwszym piętrze Pałacu Królewskiego w Palermo. Do kaplicy ściągają tłumy turystów i podziwiają wspaniałe mozaiki, które przykrywają znaczną część świątyni: sklepienie, ściany, nisze okienne, ołtarze, prezbiterium, części kolumn i inne elementy architektoniczne. Oglądający je, nie mogą się nadziwić kunsztowi tych wspaniałych obrazów przedstawiających biblijne wydarzenia namalowane za pomocą tyciutkich kawałeczków szkła, listków złota i różnorodnych kamieni.
    Drugą słynną świątynię, wzniesioną czterdzieści dwa lata później zawdzięczamy wnukowi Rogera II, Wilhelmowi II Dobremu. Jest nią Katedra pod wezwaniem Matki Boskiej w Monreale z niemalże bliźniaczym wnętrzem udekorowanym tak jak Capella Pallatina mozaikami ściennymi.
    Prawdziwość moich słów potwierdzi jedna ze scen z Księgi Rodzaju, a mianowicie stworzenie Adama i Ewy. Pierwszy fragment mozaiki pochodzi ze świątyni w Palermo drugi z Monreale.

 
Stworzenie Adama i Ewy - Palermo - Capella Pallatina

Stworzenie Adama i Ewy - Katedra w Monreale

    Z tym przedsięwzięciem, tak jak i z wieloma innymi przedsięwzięciami władców wiążą się jakieś legendy. Młody król Wilhelm II Dobry wracając z jednej z myśliwskich wypraw postanowił odpocząć w cieniu drzewa karobowego. Zasnął, a we śnie ukazała mu się Matka Boska i wskazała miejsce gdzie Wilhelm II Zły - jego ojciec, zakopał skarb.  W podzięce Madonnie władca zlecił w tym miejscu budowę kościoła. Prace przebiegały szybko i sprawnie. Najpierw zaczęto od konstrukcji klasztoru i pałacu królewskiego, a następnie katedry - symbolu potęgi monarchii normańskiej.
    Cały kompleks architektoniczny wzniesiono na wzgórzu. Dzisiaj wokół niego skupia się miasto liczące ponad trzydzieści tysięcy mieszkańców. Z tarasów położonych na zboczach góry rozciąga się widok na pobliskie Palermo.
    Przez katedrę przetaczają się liczne grupy zwiedzających i trudno fotografować jej wnętrze, do którego prowadzą drzwi wykonane pod koniec dwunastego stulecia przez Bonanno Pisano z czterdziestu sześciu rzeźbionych w brązie płyt, przedstawiających sceny biblijne od stworzenia Adama do Ukrzyżowania Jezusa. Dwa potężne ich skrzydła, na których widnieją inskrypcje w języku łacińskim obramowano marmurowymi reliefami.
    Fasada główna z imponującymi normańskimi wieżami (-  ta z lewej jest nie ukończona, a na tej z prawej został zniszczony hełm podczas uderzenia pioruna) dominuje nad skwerem poświęconym Williamowi II Dobremu. Między wieżami biegnie arkada zwana rajską. Wsparta czterema kolumnami z korynckimi kapitelami broni majestatycznych drzwi.
    Do katedry można także wejść pod arkadami portalu północnego poprzez drzwi również wykonane w brązie przez Barisanusa z Trani. Do środka zaprasza sam Wilhelm II Dobry z makietą katedry trzymaną na wyciągniętych przed siebie dłoniach.

 
Przed fasadą główną katedry

Słynne drzwi Bonanno Pisano, umieszczone w fasadzie głównej w 1186 roku

Jedna z wież, ta bez hełmu od strony Krużganków

Portal północny od strony Piazza Vittorio Emanuele

Piazza Vittorio Emanuele - portal płn i fontanna Trytona dzieło Mario Rutelliego
 
Wilhelm II Dobry z makietą katedry

    Trzy nawowe wnętrze przecięte transeptem łączy mistrzowskie umiejętności trzech tradycji: łacińskiej, bizantyjskiej i arabskiej.
    W głównej apsydzie dominuje Chrystus Pantokrator. Rozpiętość ramion Wszechmogącego mierzy dwanaście metrów. W lewej ręce trzyma otwartą księgę ze słowami Ja jestem światłością świata, kto idzie za mną, nie będzie chodził w ciemności, prawa ręka uniesiona jest w geście błogosławieństwa.
    Ułożenie palców nawiązuje do greckiego monogramu Jezusa Chrystusa IC XC. Dwa palce, kciuk i serdeczny są połączone, zaś palce wskazujący i zgięty środkowy przypominają litery IC. Skrzyżowane ukośnie kciuk i serdeczny w zestawie z małym palcem tworzą XC. Nie jest to jedyna interpretacja gestu, według niektórych teologów połączony kciuk z palcem serdecznym są symbolem dwoistości natury Chrystusa: boskiej i ludzkiej. Natomiast złączenie trzech palców: małego, serdecznego i kciuka symbolizuje Trójcę Świętą.
    Pod łagodnie  spoglądającym z góry Pantokratorem znajduje się sąd niebiański wychwalający Matkę Bożą, która siedzi po środku z Dziecięciem na rękach. Towarzyszą jej między innymi archaniołowie Gabriel i Michał i apostołowie Piotr i Paweł.
    Na ścianach centralnej nawy  przedstawiono sceny ze Starego Testamentu. Drewniany sufit reprezentujący czysty styl arabski, nad nawą centralną dwa razy szerszą od bocznych ma dwa nachylenia. Podłoga i wewnętrzne mury katedry w dolnych partiach wykończone są platerowanym marmurem na wzór islamskich meczetów.

 

Chrystus Pantokrator

Mozaiki w apsydzie nawy głównej

Ołtarz w nawie głównej

Fragment ołtarza w nawie głównej

Chrystus koronuje Wilhelma II Dobrego

Trzyczęściowe organy z 10 tys piszczałek

Każda choinka na szlaku biegnącym wokół kościoła jest inna - element arabski
 
Fragment posadzki
 
     W katedrze znajdują się sarkofagi: Wilhelma II, Wilhelma I i jego żony Małgorzaty z Nawarry i jej synów Rogera i Henryka oraz sarkofag króla Francji Ludwika IX świętego.
 
Grobowce w transepcie nawy bocznej

    Na uwagę zasługują przylegające do katedry klasztoru benedyktynów Krużganki, tworzące perfekcyjny kwadrat. Na krużgankach znajduje się dwieście dwadzieścia osiem par kolumn, każda inna, inkrustowane olśniewającymi, wielokolorowymi mozaikami, niektóre rzeźbione, inne gładkie. Ich łuki opierają się na kapitelach dekorowanych polichromowanymi mozaikami. Rzeźby kapiteli przedstawiają biblijne sceny polowań, starcia między zwierzętami a wojownikami. Najcenniejszymi rzeźbami Krużganków są: Zwiastowanie i Prezentacja Katedry Madonnie przez Wilhelma Dobrego.
    Jest też tam i Mały krużganek z Fontanną Królewską, która składa się z okrągłej misy i rzeźbionego w zygzaki trzonu, zakończonego dwunastoma paszczami lwów. Fontanna być może pełniła rolę chrzcielnicy.

 
Krużganki przylegające do katedry klasztoru benedyktynów
 
Kwadratowy dziedziniec Krużganków. W rogu Mały krużganek z fontanną

Jeden z kapiteli
 
Jeden z kapiteli

Para kolumn ze złoceniami
 
W cieniu Małego krużganka z fontanną


    Cień Krużganków  sprzyja kontemplacji i przyjemnemu wytchnieniu po spacerach w słońcu.

Skwer poświęcony Królowi Wilhelmowi Dobremu 

Na placu przed katedrą

Słynna dwukółka sycylijska w uliczce przed katedrą



Posty o Sycylii:
Wulkaniczne wyspy Morza Tyrreńskiego
Ponad Czasem i przestrzenią
Urzekła mnie Taormina
Sycylia - Erice
Etna, gorące serce Sycylii
Palermo 
Katedra w Monreale 
Syrakuzy - Park Archeologiczny Neàpol
Syrakuzy - Ortygia 
Noto
Katania
Kanion Alcantary 

7 komentarzy:

  1. Imponujace budowle. dla mnie przede wszystkim w zachwycajacym stylu bizantyjskim, mozaiki mistrzowskie, ile detali! trzeba by bylo zycie tam spedzic, by wszystko przeanalizaowc. A kapitele, jakie bogate w sceny. Niesamowite miejsca nam pokazalas. sciskam serdecznie

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pamiętam, że z wrażenia zamarłam. Katedra w Monreale była pierwszą, w której zobaczyłam tak ogromną powierzchnię pokrytą tak wspaniałymi mozaikami. Mistrzostwo!

      A tak w ogóle Sycylia i Cypr to moje dwie ukochane wyspy, moje klimaty.
      Buziaki

      Usuń
  2. Wypada tylko podpisać się pod komentarzem Grażynki. Będę tutaj wracać i analizować detale na zdjęciach. Piękne wnętrze i bogate- wspaniałe, imponujący dziedziniec, otoczony krużgankami

    Nie wiem dlaczego z reguły w takich miejscach kołacze mi się w głowie myśl. Co by było, gdyby takie miejscowości znalazły się pod panowaniem radzieckim ? Gdyby urządzono w takich świątyniach na przykład stajnię .... lub skład nawozów, a przy jego murach toaletę ?
    Patrząc na te wspaniałe organy myśl biegnie do Lwowa do kościoła Marii Magdaleny, gdzie znajdują się największe na Ukrainie organy..... Z tego względu władze nie chcą zwrócić Polakom ich świątyni......... http://www.ivrozbiorpolski.pl/index.php?page=o-sytuacji-kosciola-sw-marii-magdaleny
    Wybacz Ewuś trochę nie na temat..

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na szczęście wiele miejsc podczas zawieruch wojennych nie ucierpiało, ale wiesz, że każdego palce świerzbiły jak przechadzał się po Krużgankach w Monreale, żeby zeskrobać choć jeden maluśki listek złota zdobiący kolumny.

      Jest już po pierwszej w nocy, więc na podany przez Ciebie link zajrzę później.
      Dziękuję i buziaki ślę.

      Usuń
  3. Kochana, a gdzie Ty nie bylas....????
    Serdecznosci
    Judyta

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ech, Judyto to tak nie wiele...
      Jakże ja bym chciała po tym świecie się włóczyć i odkrywać tylko jego piękno!
      Buziaki

      Usuń
  4. Katedra w Monreale to jedna z najpiękniejszych świątyń na świecie. Niezapomniane wrażenia. A Twoja relacja świetna.

    OdpowiedzUsuń