Cerkiew Zwiastowania NMP w Supraślu - Wielkanoc 2024

  

    Dzisiaj z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych (20-21.04.2025) pokażę odrestaurowane szesnastowieczne freski supraskiej cerkwi Zwiastowania NMP. Warto je porównać z bizantyńsko-ruską polichromią wnętrza z początków XV wieku, zdobiącą lubelską kaplicę Trójcy Świętej, która była tematem poprzedniego posta tutaj. 

    Cerkiew Zwiastowania NMP zwiedzałam i robiłam zdjęcia rok temu 31 marca 2024 roku w pierwszy dzień Zmartwychwstania Pańskiego. Moją grupę gości, w tym gości z Francji, oprowadzał jeden z mnichów Ławry Supraskiej monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i świętego Apostoła Jana Teologa.

    Piękna pogoda, słońce, ciepło, zapach wiosny w powietrzu zachęcał do spacerowania. Wybraliśmy się cała rodziną na Bulwary Wiktora Wołkowa. Czteromiesięczne bliźniaczki ze względu na zbliżającą się porę karmienia wcześniej wróciły z rodzicami do domu, reszta rodziny powędrowała dalej. 

     Pierwszy dłuższy przystanek zrobiliśmy na terenie monasteru.
    W 1944 roku świątynia, wzniesiona na początku XVI wieku w stylu gotycko-bizantyjskim, została przez Niemców wysadzona w powietrze. Parce nad jej odbudową podjęto w 1984 roku. 

    Pierwszy etap odtwarzania fresków rozpoczęto 4 lipca 2016 roku. Wykonano około 360 metrów kwadratowych malowideł. Wypełniona ikonami została centralna kopuła cerkwi. Pojawiło się prawie sto postaci, w tym apostołowie, prorocy, święci oraz postać Pantokratora, która góruje nad wszystkim. Pierwszy etap zakończono 30 lipca 2016 roku. Prac podjęła się grupa ikonopistów z Serbii. Malowidła powstawały ze specjalnie przywiezionych z Serbii kolorowych proszków wymieszanych w mleku wapiennym.

    Zrekonstruowany pierwszy ikonostas składa się z czterech rzędów i 39 ikon.
    Na dwóch centralnych kolumnach w nawie głównej znajdują się wizerunki 48 świętych wojowników, którzy męczeńsko oddali swoje życie za Chrystusa, między innymi: Jerzego Zwycięzcy, Dymitra z Tesalonik, Longina Setnika, Leoncjusza, Sergiusza, Bachusa, Walentego, Wiktora, Eugeniusza, Maurycego, Nestora.

    Część chóralną zdobią sceny chrystologiczne na przykład Zmartwychwstanie, sceny z akatystu ku czci Bogurodzicy, medaliony z wyobrażeniami młodych męczenników oraz przedstawienia świętych mnichów-ascetów.

    W drugim etapie, we wrześniu i październiku 2018 roku, wykonano malowidła w części ołtarzowej i pomieszczeniach pomocniczych, powstały również freski na sklepieniach i łukach naw bocznych.

    W ostatnim etapie prowadzono prace w rozbudowanym narteksie - przedsionku, który pełni ważną rolę w cerkwiach monastycznych. To tutaj każdy wchodzący do cerkwi pierwsze spojrzenie zwraca właśnie na to szczególne miejsce. Freski - seria około dwudziestu scen z Objawienia świętego Jana, zajmują powierzchnię około 300 metrów kwadratowych czterech ścian i trzech monumentalnych sklepień kryształowo-łukowych.

    Serię scen otwiera przedstawienie Chrystusa z Janem Teologiem i aniołem.
    Następnie Jan opisuje wizję Boga zasiadającego na tronie, czci oddawanej mu przez 24 starców i cztery istoty żyjące oraz baranka otwierającego księgę zapieczętowaną na siedem pieczęci, których otwarcie wiązało się z wydarzeniami na ziemi (pojawienie się kolejno 4 jeźdźców Apokalipsy, widzenie dusz męczenników domagających się sprawiedliwości, trzęsienie ziemi połączone z zaćmieniem słońca, krwistą barwą księżyca, upadkiem gwiazd, ogólnym przewrotem w świecie). Po otwarciu siódmej pieczęci następuje wizja siedmiu trąb, których brzmienie również wiąże się z wydarzeniami.

    Pośród wydarzeń - spalenie ziemi, krwiste morze, zatrucie źródeł, zaćmienie ciał niebieskich, plaga szarańczy, dwustu milionów jeźdźców zabijających trzecią część populacji ludzkiej. Po wybrzmieniu siódmej trąby ukazuje się niewiasta, która porodziła syna i walka w niebie pomiędzy archaniołem Michałem i jego aniołami a smokiem i aniołami zła. Smok przekazuje władzę bluźnierczej bestii o imieniu 666.

    Po jej przejściowym triumfie następuje triumf baranka, któremu towarzyszą 144 tysiące, wizja żniwa i winobrania, otwarcie świątyni, przybytku i aniołów z siedmioma czaszami, których wylewanie powoduje 7 plag spadających na ludzkość (złośliwa rana w ciele sług bestii, krwiste morze, krwiste źródła i rzeki, wielki skwar, ciemność w królestwie bestii, wysuszenie wód Eufratu, trzęsienie ziemi i rozpad Babilonu na 3 części). Potem następuje wizja zagłady i upadku Babilonu, wizja sądu ostatecznego i miasta Jeruzalem.

    Serię scen z Objawienia zamyka przedstawienie nowego Jeruzalem nawiązujące do słów: I ujrzałem niebo nowe i ziemię nową, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły, i morza już nie ma. I miasto święte - Jeruzalem Nowe ujrzałem zstępujące z nieba od Boga, przystrojone jak oblubienica zdobna w klejnoty.

    Malowidła wykonane na świeżym tynku, przy użyciu farb odpornych na wapno zajmują ogółem około 2000 metrów kwadratowych.

    W cerkwi znajduje się niezwykle cenna Ikona Matki Bożej. Jej święto przypada na 10 sierpnia i co roku gromadzi tłumy wiernych, z których część przybywa tu z pielgrzymką.

     W 1503 roku współfundator monasteru, biskup smoleński Józef Sołtan, ofiarował monasterowi wierną kopię Smoleńskiej Ikony Matki Bożej, wielce czczonej na Rusi. Ikona, w typie Hodegetrii, przedstawiająca Matkę Bożą z Dzieciątkiem, które błogosławi prawą ręką, w lewej zaś trzyma księgę, bardzo szybko zasłynęła łaskami. Żarliwie się przy niej modlono i pozostawiano wspaniałe wota dziękczynne. Jeszcze w XVI wieku bogato ją pozłocono, a w czasach unickich nałożono nową koszulkę, wysadzaną szlachetnymi kamieniami. W ciągu stuleci czcili ją głęboko zarówno prawosławni, jak i rzymscy katolicy.

    W 1915 roku, gdy mnisi i większość prawosławnej społeczności, uciekała przed wojskami niemieckimi do Rosji (tak zwane bieżeństwo) zabrała ze sobą także ikonę. Do Supraśla już nie powróciła, a jej losy pozostają nieznane.

 
  Korzystałam z informacji zawartych na stronie https://monaster-suprasl.pl/

    Odwiedziliśmy jeszcze dwa kościoły. Groby były puste! Chrystus zmartwychwstał! Prawdziwie zmartwychwstał! Alleluja!

    A pierwszego dnia po szabacie, wczesnym rankiem, gdy jeszcze było ciemno, Maria Magdalena udała się do grobu i zobaczyła kamień odsunięty od grobu. Pobiegła więc i przybyła do Szymona Piotra i do drugiego ucznia, którego Jezus kochał, i rzekła do nich:
    Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go położono. Wyszedł więc Piotr i ów drugi uczeń i szli do grobu. Biegli oni obydwaj razem, lecz ów drugi uczeń wyprzedził Piotra i przybył pierwszy do grobu. A kiedy się nachylił, zobaczył leżące płótna, jednakże nie wszedł do środka. Nadszedł potem także Szymon Piotr, idący za nim. Wszedł on do wnętrza grobu i ujrzał leżące płótna oraz chustę, która była na Jego głowie, leżącą nie razem z płótnami, ale oddzielnie zwiniętą na jednym miejscu. 

 
    Dom przed przybyciem gości. 

 

    Supraśl, 31 marca 2024 roku

   Wszystkim odwiedzającym bloga życzę wesołych Świąt Wielkanocnych 2025, pełnych radości i ciepła rodzinnych spotkań.
Supraśl, 10 kwietnia 2025 roku