Pasieka Barć imienia księdza Henryka Ostacha i Kościół Nawiedzenia NMP w Kamiannej

    To była połowa września, jeszcze lato, słoneczne i ciepłe, pogoda wymarzona na wycieczki po Sądecczyźnie, historycznej krainie w południowej Małopolsce. 
    Tym razem padło na wieś Kamianna.  Wybraliśmy ją z dwóch powodów, chcieliśmy zobaczyć słynną Pasiekę Barć, która wysyłała miód spadziowy do Watykanu dla papieża Polaka Jana Pawła II i świątynię Łemków, którzy pierwotnie zamieszkiwali te tereny, a po drugiej wojnie światowej zostali wysiedleni do ZSRR, na Ukrainę oraz na zachodnie ziemie Polski.

    Z Krynicy Zdroju do Kamiannej mieliśmy około osiemnastu kilometrów i pojechaliśmy tam malowniczo wijącą się pomiędzy górami, naszą ulubioną już drogą wojewódzką numer 981. W Polanach skręciliśmy w lewo w asfaltówkę wiodącą do wsi liczącej około dwustu czterdziestu mieszkańców.  

    Wieś swoją popularność zawdzięcza pewnemu pszczelarzowi, który pojawił się tam w tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym roku. Był nim, związany z pszczelarstwem od dzieciństwa, doktor teologii ksiądz Henryk Antoni Ostach z Kongregacji Oratorium świętego Filipa Neri. Wcześniej przebywał w Bereście i stamtąd przeniósł do Kamiannej pasiekę liczącą sto pni. O  zasługach księdza, jego inicjatywach, funkcji prezesa Polskiego Związku Pszczelarskiego, licznych nagrodach nie będę pisać, wspomnę jedynie o tym iż w tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym drugim roku zorganizował w Kamiannej pierwszy Sądecki Dzień Pszczelarza, na którym zrodził się pomysł budowy Domu Pszczelarza w Kamiannej. Dom ten funkcjonuje do dziś jako ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy.
    W latach osiemdziesiątych w Kamiannej wybudowany został także Dom świętego Filipa Neri, który przez wiele lat służył jako centrum apiterapii, a teraz jest miejscem zielonych i białych szkół oraz kolonii letnich. Nieco później powstał Dom błogosławionego Honorata i ośrodek Ambrozja.

    Z ulotek i tablic informacyjnych rozstawionych w centrum wsi dowiedzieć się można jeszcze wielu ciekawych rzeczy na temat tego miejsca.
    Warto zapamiętać, że

    - Pasieka Barć sięga tradycją do przepowiedni z przed wieków, która mówi, że na tej ziemi złoto rodzić się będzie na kamieniu. Tym złotem jest oczywiście miód spadziowy, który powstaje głównie z drzew jodły.

    - Pasieka Barć imienia księdza Henryka Ostacha zmarłego w dwa tysiące jedenastym roku kultywuje tradycje pszczelarskie. Przy pasiece funkcjonuje skansen prezentujący ule figuralne, a galeria świętego Ambrożego - patrona pszczelarzy, to kolekcja licząca kilkaset eksponatów.

    - Pasieka Barć produkuje miody, paraleki, kosmetyki i inne specyfiki pszczelego pochodzenia, prowadzi inseminację, czyli sztuczne zapłodnienie matek pszczelich. Zabieg ten pozwala kontrolować dobór pszczelich rodziców, a tym samym prowadzić hodowlę i selekcję matek. To właśnie w tej pasiece wyhodowana została pszczoła linii Kamianka, niezwykle łagodna, przystosowana do zimowania w trudnym klimacie górskim, na pokarmie z domieszką miodu spadziowego.

    - Pasieka Barć, dzięki zastosowaniu uli pokazowych pozwalających na zaglądanie nawet do środka gniazda, została udostępniona do zwiedzania. W muzeum pasiecznictwa każdy może zapoznać się z pracą pszczelarza i samodzielnie sprawdzić działanie sprzętu pszczelarskiego, w woskowni zaś może odlać własnoręcznie na przykład święcę.
    My kupiliśmy w sklepie dwa woskowe anioły, jeden sobie, jeden w prezencie oraz kilka różnych miodów pitnych...

    Bardziej zainteresowani, tacy jak Ryszard, z chęcią przyglądają się zabiegowi inseminacji i znakowaniu pszczelej matki.
    - Co jeszcze? 
    - Ubogacona darami przyrody Kamianna, zwana uroczyskiem natury, posiada rzadko spotykany mikroklimat, źródła kamiańskie tryskają krystaliczna wodą, ogromne lasy pełne są ptaków i wspaniałej zwierzyny. Można tam wypocząć, skorzystać z porad lekarskich, oraz nabyć różnorodne miody i inne produkty pszczelarskie.
    Na lato Kamianna przygotowała turystom liczne szlaki piesze i trasy rowerowe, a na zimę, pasjonatom białego szaleństwa, udostępniała wyciąg narciarski.
    Królową Kamiannej jest cudowna miododajna pszczoła, dzięki której mieszkańcy ubiegają się o otwarcie kliniki apiterapii, w której chorzy odzyskiwaliby zdrowie.
 

     Pierwsze udokumentowane wzmianki o Kamiannej sięgają roku tysiąc pięćset dziesiątego. W tysiąc sześćset trzydziestym siódmym biskup Jakub Zadzik ustanowił tu parafię grecko-katolicką. Po drugiej wojnie światowej, po wysiedleniu Łemków, do wioski napłynęła ludność głównie z Pienin, Gorców i Podhala. W tym czasie w Kamiannej znajdowały się dwie cerkwie, jedna unicka świętej Paraskewy, która została przeniesiona do Bukowca koło Tarnowa oraz druga prawosławna pod wezwaniem świętych Kosmy i Damiana, która stoi do dziś. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki Nawiedzenia NMP. Współczesny wystrój świątyni wykonał rzeźbiarz ludowy Jan Stefaniak  i jak czytamy na jednej z tablic na szczególną uwagę zasługuje rzeźba Chrystusa Frasobliwego otoczona cierniami - niespotykana kompozycja wyrażająca ogrom cierpienia i znakomite wyczucie twórcze.
 

     Zatrzymaliśmy się z Rysiem jeszcze przed inną tablicą, na której widniał wiersz przewodnika PTTK Jana Pietrzaka - Kamianna, napisany w czerwcu 1986 roku.

                              Tu znajdziesz ciszę, chwilę wytchnienia,
                              Tu spotkasz uśmiech życzliwych ludzi,
                              Tu świerszcz cię uśpi a ptak obudzi,
                              Odnajdziesz siebie, swój sens istnienia.

                              Pszczoły napełnią puchar nektarem
                              By wzmocnić serce rozkołatane.
                              Namaścisz ciało żywic balsamem,
                              Okrasisz lica słonecznym żarem.

 
                              Tu troski zmyjesz w rześkim strumieniu,
                              Szeptu skalistej ziemi posłuchasz,
                              W małej świątyńce w skrytości ducha
                              Zrobisz remanent swego sumienia.

                              Tu drzwi przed ludźmi nie zamykają,
                              Tu dłoń przyjazną rodak ci poda.
                              A odjeżdżając pomyślisz - szkoda,
                              Że mamy tylko jedną Kamianną.


                              Kamianna, 12 września 2014 roku

   
Małopolska - Szlak Architektury Drewnianej - linki
Andrzejówka
Banica
Berest
Binarowa
Brunary Wyżne Czarna i Czyrna
Dubne i Leluchów

Hańczowa i Jastrzębik

Kamianna
Krynica Zdrój

Kwiatoń
Łosie 
Milik
Mochnaczka
Muszynka
Piorunka, Polany, Powroźnik
Ropa 
Sękowa
Słotwiny 
Szymbark 
Szczawnik
Tylicz 
Uście Gorlickie 
Wawrzka
Wierchomla
Wojkowa
Wysowa 
Złockie
Żegiestów